Maciej Smolej
Kiedy przyjechałem do was od razu rzuciło mi się w oczy, że za nisko siebie i swoje miasto oceniacie -mówił John Norquist spotkaniu z fundacją „Projekt Łódź”. Przecież Łódź jest ładniejsza od Baltimore, od Saint Louis, do Pittsburga nawet od mojego Millwaukee. Istniejecie w kulturze europejskiej, rozwijacie się prężnie. Jest co prawda parę rzeczy do naprawienia, ale ogólnie wy jesteście w natarciu! Łódź bing - bang!
Polacy mają jakąś dziwną manię do Winkelrydyzmu. Pokoleniami staramy sobie wbijać w ciało kolejne włócznie, żeby ulżyć innym narodom. Nigdy sobie. Inni ważniejsi. Mamy do siebie ciągłe pretensje: że, mało zarabiamy, że mieszkamy w syfie, że polityka to cyrk, służba zdrowia to śmiech, prawo to bezprawie. Narzekamy na brak stadionów, dróg. Na wszystko. Wmawiamy sobie przeciętność. Nawet obcokrajowcy, którzy do nas przyjeżdżają i otwierają nam oczy na naszą głupią manię, nawet im nie wierzymy - węsząc międzynarodowy spisek.
Tak się i ja czułem, gdy w sobotę 05.12.2009 byłem na spotkaniu z Johnem Norquistem, zorganizowanym prze fundację „Projekt Łódź”. John, wieloletni burmistrz Milwaukee Łodzią może nie był mocno zachwycony, ale nie był też i przerażony - tak jak chociażby ja. Żyję w tym mieście 20 lat i widzę tylko syf. Syf w rozpadających się chodnikach, syf w niszczejących kamienicach. Syf w przeciągających się miejskich korkach.
U nas ścierają się dwie nacje: Meksykanie i Czarni. Toczą wojny, wspierają każdy siebie. Meksykanie nie uczą się angielskiego. Ludzie wyjeżdżają z miasta na wieś. Miasto się wyludnia. Przestępczość? Zacznijcie łapać drobnych złodziejaszków, drobnych dealerów, drobnych łotrzyków. Tak zrobił Giulliani w Nowym Jorku. Wielkie sprawy zostawcie mediom. Wy tropcie te małe
Łódzkiej policji na pewno łatwiej złapać złodziejaszka z „Górniaka” niż szefa „Ośmiornicy”. A o ile bezpieczniej by się zrobiło, gdyby tak wyłapać wszystkich złodziejaszków z rynku na „Górniaku”? „Wyłapcie najpierw tych mniejszych”.
Norquist nie mówił tak dlatego, że przeczytał jakiś poradnik o pozytywnym myśleniu. Po prostu realnie ocenił sytuację. Ja jednak mu nie wierzyłem. Myślałem : „On nie rozumie tego naszego „polskiego piekiełka”: układów, układzików”. Jednak, czy to nie my sami stworzyliśmy te układy i układziki i teraz co: mamy pretensje do świata, że nam nie chce w tym pomóc? Na szczęście obecni na sali ludzie myśleli zupełnie inaczej.
Problemem były u nas ciągłe pożary, ginęli ludzie. Rozmawiałem z jednym facetem. Powiedział mi, że problemu nie załatwią nowe wozy bojowe, nowe stroje, ani wyższe pensje dla strażaków. Póki nie uświadomimy ludzi nic nie da nasze gaszenie. Strażacy zaczęli więc akcję wizyt w domach, w czasie których przestrzegali dzieci przed zabawą z ogniem, sprawdzali detektory dymu. Zaczęli zwalczać przyczyny pożarów, a nie ich skutki. I jaki był efekt? Ludzie zaczęli zwracać uwagę na to czy wywietrzniki przeciwpożarowe przy kominach na dachu nie są zapchane, czy rury w kominkach są drożne, czy dzieci nie bawią się przy włączonym piekarniku, czy w popielniczkach nie ma niedopałków, czy nie czują smrodu tlącej się instalacji elektrycznej, czy w domu jest normalny przepływ powietrza. Skutek? Liczba pożarów spadła gwałtownie. Mało tego, było więcej pieniędzy na gaszenie prawdziwych pożarów typu: fabryka, rafineria, wieżowiec. Były pieniądze na sprzęt. Sama akcja uświadomienia ludzi była tańsza, niż zakup nowych pojazdów.
Być może komuś się to wydać się naiwne. Możemy po polsku nie uwierzyć. Możemy też szukać jakiegoś podstępu: za bardzo nas „jankes” chwali, ma jakiś cel…A możemy też cierpliwie wysłuchać, zdobyć się na refleksje i spróbować działać podobnie i u nas.
